In transitie Jaarbericht 2024

Partijen binnen en buiten onze sector hebben er jarenlang aan gewerkt en in 2024 was het eindelijk zover: de nieuwe Energiewet is aangenomen. Na brede steun in de Tweede Kamer stemde in december ook de Eerste Kamer in met het vervangen van de verouderde elektriciteit- en gaswetgeving. Dat is goed nieuws voor iedereen, want hierdoor kunnen we het uitwisselen van gegevens beter organiseren, en daar profiteren marktpartijen en consumenten van.

Voor het Marktfaciliteringsforum (MFF) betekent de komst van de Energiewet een fundamentele verandering. We komen in een andere verhouding te staan tot de Beheerder Afsprakenstelsel (BAS), marktrollen veranderen waarbij relatief nieuwe partijen, zoals energiecoöperaties, een prominentere plek zullen krijgen.

In voorbereiding op de implementatie van de Energiewet op 1 januari 2026 zijn we volop in transitie. En met ‘we’ bedoel ik alle huidige leden én nieuwe leden die ik graag verwelkom. Dus ook partijen die we nu nog te weinig horen binnen de vereniging, zoals de stem van de consument. Voor een breed gedragen transformatie willen we een podium geven aan elk relevant geluid. De groeiende diversiteit maakt de samenwerking soms complex, maar dat is nu eenmaal de wereld waarin we leven. We staan met elkaar voor complexe vraagstukken. En die lossen we alleen op met vereende krachten én vanuit gedeelde waarden: dat we gezamenlijk de verantwoordelijkheid dragen om het energiesysteem goed te laten functioneren. Want ook al ligt in discussies het accent soms op de onderlinge verschillen, wat ons bindt is nog altijd vele malen sterker.

Alle leden bedank ik voor hun bijdrage om in gezamenlijkheid te bouwen aan een stevige organisatie die de flexibiliteit toont om mee te bewegen met de veranderingen van markt en maatschappij. Laten we met elkaar de transitie verder vormgeven.

Harold Veldkamp
Voorzitter MFF

Over ons en deze uitgave

Het Marktfaciliteringsforum (MFF) en de Beheerder Afsprakenstelsel (BAS) werken sinds april 2022 nauw samen. MFF, de vereniging waarvan veel partijen uit de energiebranche lid zijn, houdt zich bezig met het maken van afspraken over systeemprocessen en de uitwisseling van energiedata. De collega’s van BAS ondersteunen MFF praktisch en zijn verantwoordelijk voor de implementatie en monitoring van de gemaakte afspraken binnen het afsprakenstelsel.

Met de komst van de Energiewet krijgt het afsprakenstelsel een wettelijke status, met duidelijke kaders voor het werk van MFFBAS. Want de afspraken die we nu maken, worden onderdeel van het afsprakenstelsel voor de regulering van onze energiedata. Ter voorbereiding op de vervanging van de huidige elektriciteits- en gaswetten zijn er al veel innovatieve initiatieven opgezet en werken we aan de groei van MFF. En met een brede vertegenwoordiging van betrokken leden uit de energiesector groeit ons werk en maakt BAS de toekomst van energiedata-uitwisseling zichtbaar én tastbaar in onze maatschappij. Ook die ontwikkeling beschrijven we in dit jaarbericht.

Met dit jaaroverzicht vertellen we wat we het afgelopen jaar hebben bereikt, en hoe onze beslissingen het fundament vormen voor BAS om samen een toekomstbestendig energiesysteem te realiseren.

Het jaar 2024 stond in het teken van de Energiewet. Nu de politieke besluitvorming is afgerond, konden we vol inzetten op de voorbereiding en implementatie van de nieuwe regelgeving. Maar er gebeurde meer. We blikken terug op enkele hoogtepunten.

Snellere besluitvorming

In 2024 hebben we het boek van onze voorganger NEDU definitief dicht geslagen. Alle topics die opgesteld zijn in die tijd, hebben we kunnen afsluiten. Het zegt genoeg over de voortvarende besluitvorming van MFF. Ondanks de toenemende complexiteit in het werkveld is onze afhandelingssnelheid vorig jaar sterk toegenomen. Dit heeft te maken met onze veranderende manier van werken en het wegvallen van veto’s in de ALV. Maar ook met een slimmere manier om topics te prioriteren, waarbij we per topic nauwkeurig kijken naar de urgentie, de hoeveelheid werk en de beschikbare capaciteit. Net zo belangrijk is het feit dat MFF en BAS steeds beter op elkaar ingespeeld raken.

Op koers voor de Energiewet

We staan aan de vooravond van de invoering van de nieuwe Energiewet. Dit raakt onze vereniging en de sector op allerlei manieren. Vandaar dat we besloten om dit onderwerp tot vast agendapunt te maken in alle ALV’s, zodat we met elkaar inzoomen op alles wat er gaande is rond de nieuwe wetgeving.

De implementatie van de Energiewet op 1 januari 2026 is een flinke uitdaging. Hoe zorgen we ervoor dat de markt tijdig klaar is? Een voorwaarde is dat we allemaal weten hoe we de nieuwe wetgeving moeten naleven. Maar de ministeriële regelingen, waarin de nieuwe wetgeving in toepasbare maatregelen is uitgewerkt, ontbraken nog in 2024. Dit gemis bracht ons ertoe om onze zorgen te uiten. Het ministerie van Klimaat en Groene Groei (KGG) nam onze zorgen serieus en na een bespreking aldaar is besloten om een sectorale begeleidingsgroep te formeren met een brede vertegenwoordiging van de sector.

De voorbereidingen op de Energiewet verlopen sindsdien voortvarend. De klankbordgroep Energiewet helpt bij een soepele overgang naar de nieuwe regelgeving door te inventariseren welke onderdelen van de Informatiecode in stand blijven en met welke andere zaken we aan de slag moeten. Ook denkt de klankbordgroep mee over de uitwerking in ministeriële regelingen.

Daarnaast heeft BAS een Scope Authority in het leven geroepen met als doel om de impact te onderzoeken van de Energiewet op de centrale systeemprocessen en de gegevensuitwisseling in de sector. De Scope Authority heeft inmiddels verschillende topics gedefinieerd, waarvan degene met de hoogste prioriteit zijn vastgesteld door MFF.

Door de komst van de Energiewet zal de relatie tussen MFF en BAS veranderen. BAS krijgt de wettelijke positie van gegevensuitwisselingsentiteit (GUE) en wordt verantwoordelijk voor de uitwisseling van energiedata tussen marktpartijen, beheerders, belanghebbenden en aangeslotenen. Samen zullen we partijen die zich bij BAS aanmelden, aansporen om zich ook aan te sluiten bij MFF om mee te denken en te praten over gegevensuitwisseling.

energie.data festival smaakt naar meer

In juni 2024 ondertekenden we samen met BAS en het programma Digitalisering van de Topsector Energie een mission statement om werk van te maken van snelle, betrouwbare en efficiënte data-uitwisseling. We doen dit om bestaande systeemprocessen te optimaliseren en innovatieve oplossingen mogelijk te maken die hard nodig zijn om de energietransitie te realiseren.

Een belangrijk onderdeel van ons mission statement is om vragers en aanbieders van data bij elkaar te brengen. Met het energie.data festival voegden we de daad bij het woord. We organiseerden het event samen met BAS, de Topsector Energie, KGG, de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO) en VIVET. Met 150 bezoekers stonden we plenair en in inspiratiesessies stil bij de essentiële rol van energiedata in de energietransitie. Na afloop spraken we de ambitie uit om dit event jaarlijks een vervolg te geven.

Tijdens het festival lanceerde BAS de Energiedatawijzer, een openbaar platform waarmee je eenvoudig toegang hebt tot alle essentiële informatie over wet- en regelgeving, sectorafspraken en gegevensuitwisseling binnen de energiesector. MFF gaf het officiële startsein voor de energie.data community. Hier vinden aanbieders en vragers van energiedate elkaar op een structurele manier. Ze leren elkaar kennen, voeren discussies en experimenteren met manieren om data uit te wisselen. Het is een creatieve omgeving waarin we samen het delen van energiedata stimuleren, kansen en knelpunten identificeren en partijen enthousiasmeren om onderdeel te worden van de samenwerking binnen MFF en BAS. Kijk op de website energiedata.nl of ga naar LinkedIn-pagina van energie-data.

Samen verder richting 2026

Uit onze jaarlijkse evaluatie bleken onze leden over het algemeen tevreden te zijn met het dagelijkse functioneren van MFF. Verbeterpunten rond bijvoorbeeld het besluitvormingsproces pakken we op. We gingen ook na hoe leden de nieuwe governance van MFF ervaren.

Jeroen van der Sloot, bestuurder OSwinT:

“Marktbreed vraagstukken oppakken”

“OSwinT is een gesloten distributiesysteem (GDS) in Swifterbant, Flevoland, waarop 3 windparken zijn aangesloten. We zijn ontstaan uit een urgent probleem: de beperkte capaciteit bij netbeheerders om bedrijven aan te sluiten op een overvol elektriciteitsnet. Met ons GDS laten we zien dat we een deel van de oplossing bieden en bijdragen aan de energietransitie. Daarom zijn we in 2024 lid geworden van MFF, met focus op congestiemanagement, zodat flexibele assets zoals windturbines ook achter GDS’en kunnen bijdragen aan dit grote maatschappelijke vraagstuk.

GDS’en zijn bij MFF ondervertegenwoordigd. Daarom hebben we ons verenigd in Private Energienetten om gezamenlijk op te trekken. Een speerpunt is het vergroten van begrip en vertrouwen bij andere marktpartijen. Ik vind het essentieel om elkaars belangen én het gezamenlijke belang centraal te stellen. Dat brengt soms emoties met zich mee, maar als we inhoudelijk in gesprek blijven, komen we verder. Fysieke ontmoetingen helpen daarbij.

In de Werkgroep Congestiemanagement leidde dit al tot een mooie spin-off: samen met TenneT voeren we een pilot uit om congestie te beperken via redispatch op ons GDS. Ik hoop dat we in 2025 binnen MFF flinke stappen zetten in congestiemanagement voor de hele sector. Want dát is de kracht van MFF: marktbreed vraagstukken oppakken.”

Hoe MFF zich ontwikkelt leggen we niet alleen uit in woorden. Ons werk draait voor een belangrijk deel om data. Vandaar dat we graag de stand van zaken uitdrukken in harde cijfers, overzichtelijke grafieken en duidelijke statistieken.

Deelnemergroepen

Onze leden zijn te verdelen in 5 categorieën: systeempartijen, niet-systeempartijen, transmissie- en distributiesysteembeheerders en representatief zakelijk of consument.

Onder systeempartijen vallen 3 marktrollen zoals die nu gedefinieerd zijn in de energiemarkt: leveranciers, meetverantwoordelijken en balansverantwoordelijken (ook wel: balance responsible parties, BRP’s).

Niet-systeempartijen vallen buiten de systeemprocessen van de energiemarkt maar gebruiken evengoed energiedata. Daarnaast kun je als ‘representatief’ lid worden en daarmee de belangen vertegenwoordigen van jouw achterban.

Lars Meindert, senior beleidsmedewerker ministerie van Klimaat en Groene Groei:

“Co-creatie met de sector heeft geleid tot een robuuste Energiewet”

“Begin februari dit jaar ondertekende onze koning een vrij kort en simpel A4’tje, maar wel één met grote impact voor de energiesector. Hiermee werd namelijk vastgelegd dat op donderdag 1 januari 2026 de Energiewet in werking treedt en dat we na ruim 25 jaar afscheid nemen van de vertrouwde Gaswet en Elektriciteitswet 1998. En belangrijker: vanaf die dag draagt het BAS-deel van MFFBAS formeel de verantwoordelijkheid als ‘gegevensuitwisselingsentiteit’.”

Intensief gewerkt aan herzien model

“Toen ik in maart 2019 namens het ministerie van Klimaat en Groene Groei (KGG) instapte, was de sectortrein al langzaam aan het rijden. Er was inspiratie opgedaan in Estland en de implementatie van de nieuwe Elektriciteitsrichtlijn bood kansen om een herzien stelsel voor data governance te creëren. In de periode 2019-2021 is intensief gewerkt aan een gezamenlijke ‘blauwdruk’. Deze co-creatie heeft mijns inziens een heel mooi resultaat opgeleverd: een herzien model gebaseerd op onderlinge samenwerking en afspraken in de sector en ruimte voor nieuwe spelers in een veranderende energiemarkt. De voortvarende oprichting en start van eerst BAS en later MFF in 2022 onderstreept voor mij ook de bereidheid in de sector om hier gezamenlijk vorm aan te geven.”

Behandeling in Tweede en Eerste Kamer

“Hoewel het datahoofdstuk van de Energiewet vanaf medio 2022 in feite niet meer substantieel is gewijzigd, heeft KGG hierna nog een lang formeel proces moeten afleggen. Na het advies van de Raad van State (februari 2023) volgde in het voorjaar van 2024 de behandeling in de Tweede Kamer en in het najaar in de Eerste Kamer. Vooral de behandeling in de Tweede Kamer was enerverend. De minister, Kamerleden en brancheorganisaties probeerden nog allerlei thema’s in de juiste plooi te laten vallen. Dat gebeurde voor de schermen, maar vooral ook achter de schermen. Kamerleden en minister zochten elkaar in de aanloop naar de finale stemming ook actief op om, waar mogelijk, amendementen zo te kneden dat er wederzijds steun voor kwam.”

“In een transitie waarin het steeds meer draait om flexibiliteit en lokale energiesystemen, wordt het belang van gegevensuitwisseling alleen maar groter”

“In een transitie waarin het steeds meer draait om flexibiliteit en lokale energiesystemen, wordt het belang van gegevensuitwisseling alleen maar groter”

Positieve afdronk

“Op het datahoofdstuk en de gegevensuitwisselingsentiteit had de parlementaire behandeling relatief weinig impact. Ik heb geteld: van de circa 980 schriftelijke en mondelinge vragen die de Tweede en Eerste Kamer in 2023 en 2024 stelden, gingen er slechts 60 à 70 over meetinrichtingen, metingen, data-uitwisseling en de gegevensuitwisselingsentiteit. De positieve afdronk hiervan is dat de co-creatie met de sector heeft geleid tot een robuust juridisch raamwerk, dat op breed draagvlak kan rekenen.”

Toenemend belang van gegevensuitwisseling

“Richting de inwerkingtreding van de Energiewet en de afronding van de lagere regelgeving zullen we in 2025 en 2026 zeker nog een substantiële inzet van MFF en haar betrokken leden vragen. Daarnaast verwacht ik dat het belang van gegevensuitwisseling de komende jaren zal toenemen. Dat is goed zichtbaar op Europees niveau, waar de Europese Commissie al jaren inzet op bijvoorbeeld de uitrol van slimme meters, betere uitsluiting van gegevens en eenvoudig datadelen. In een transitie waarin het steeds meer draait om flexibiliteit en lokale energiesystemen, wordt dat belang alleen maar groter. En daarmee de relevantie van de gegevensuitwisselingsentiteit en een goede, open samenwerking binnen MFFBAS.”

MFF is het verbindend platform van de Nederlandse energiesector. Binnen onze vereniging zijn alle marktrollen vertegenwoordigd. Zij doen voorstellen om de manier waarop partijen gegevens uitwisselen verder te optimaliseren. Ook maken onze leden afspraken over het uitwisselen van energiedata. BAS ondersteunt MFF praktisch en is verantwoordelijk voor de implementatie en monitoring van die afspraken.

Hieronder lichten we enkele bijzondere resultaten uit om te laten zien waar we samen met leden zoal aan werken.

1. Centrale toegang voor datadelen

Slimme meters en telemetriemeters geven nauwkeurig inzicht in het gebruik en de opwek van elektriciteit door huishoudens en bedrijven. Die informatie is heel nuttig voor hen. Bijvoorbeeld om energie te besparen, om over te stappen op een voordeliger energiecontract of voor de aanschaf van een warmtepomp. Maar denk ook aan mogelijkheden om congestie op het stroomnet te voorkomen. Bedrijven die hiervoor oplossingen aanbieden, mogen echter niet zomaar gebruikmaken van deze energiedata. Met de nieuwe Energiewet krijgen de gebruikers van het energiesysteem hierin nieuwe rechten en mogelijkheden. Dit betekent onder meer dat zij het exclusieve recht hebben om hun data in te zien en dat alleen zij beslissen met wie hun data wordt gedeeld.

De nieuwe Energiewet zorgt voor de juridische kaders om energiedata te delen. Volgens de aankomende wetgeving moet de gegevensuitwisselingsentiteit (GUE) een centraal platform bieden waarop datarechthebbenden, beheerders van registers en dienstverleners zijn aangesloten. Via dit platform kunnen datarechthebbenden hun gegevens, verleende autorisaties voor datadelen en dataleveringstransacties inzien. Ook kunnen ze een eerder verleende toestemming om data te delen met een dienstverlener intrekken.

Als je beseft dat inzicht in data van groot belang is voor de energietransitie, is ontwikkelen van dit nieuwe platform voor datadelen een fantastische en enerverende opgave. Na veel interne afstemming, externe discussies en een Energiewet die steeds concreter wordt, is een oplossingsrichting en de architectuur uitgewerkt. Die wordt nu geïmplementeerd. De verwachting is dat het platform op 1 januari 2026 live gaat als de Energiewet in werking treedt. Dan kunnen zakelijke energiegebruikers via e-Herkenning toegang krijgen. Aan de hand van de usecase ‘Ontsluiten historie grootverbruik telemetrie’ ontwikkelt BAS een werkwijze om later meerdere dataproducten te ontsluiten. Het aantal functionaliteiten en gebruikers van het platform zal in 2026 verder uitbreiden.

“In onze implementatieplanning waren we uitgegaan van een eerdere effectuering van de Energiewet. Daardoor kunnen we in 2026 met meerdere functionaliteiten live én aan het eind van 2025 een testfase starten met marktpartijen.” – Richard Beekhuis, Product Manager GUE

2. Breed gedragen maatregelen voor congestiemanagement

Het energiesysteem verandert razendsnel. Onder meer door het toenemende aanbod van wind- en zonne-energie, de uitrol van laadinfrastructuur voor elektrisch vervoer en de komst van warmtepompen. Het is onmogelijk om in hetzelfde tempo het elektriciteitsnet hierop aan te passen. Gevolg is dat er congestie ontstaat: momenten waarop de vraag of het aanbod van elektriciteit de capaciteit van het net ontstijgt.

Om het probleem aan te pakken is het Landelijk Actieprogramma Netcongestie opgezet. De daaraan deelnemende netbeheerders zagen al snel in dat het vraagstuk de hele energiesector raakt en oplossingen ook sectorbreed gedragen moeten worden. Zo kwam het voorstel om congestiemanagement binnen MFF te bespreken en uit te werken. Het was het begin van het collectief Congestiemanagement.

Voor het collectief Congestiemanagement heeft de ALV MFF in 2024 de eerste topics vastgesteld. Ze richten zich op een betere informatie-uitwisseling en interactie tussen de verschillende marktpartijen. Denk bijvoorbeeld aan het monitoren van de kwaliteit van prognoses, het breder delen van prognoses en inzicht in allocatiepunten per congestiegebied en in marktrollen per allocatiepunt. Spannend is hoe deze maatregelen zich verhouden tot het marktmodel: MFF probeert hierin de balans te vinden tussen optimale marktvrijheid en de beperkingen die congestiemanagement biedt. Dit is een uitdaging waarin we in veel overleg met verschillende belangen hebben samengewerkt. Een ander aandachtspunt is de grenswaarde voor validatie van congestiediensten. We moeten immers voorkomen dat de nieuwe congestiediensten niet zelf tot congestie leiden.

In 2025 pakken we door. Doel is om de scope- en invoeringsstrategie en de resterende topics vast te stellen. Daarna is het een kwestie van processen invoeren als minimum viable products: dus telkens met het idee ze na toepassing verder te verbeteren.

“Door goede en scherpe gesprekken te voeren met elkaar, proberen we elkaars, soms tegengestelde, belangen zo optimaal mogelijk af te wegen en gezamenlijk tot passende oplossingen te komen.” – Joost de Geus, Topic Manager BAS

3. Allocatie 2.0: einde in zicht

De energietransitie vraagt om een energiesysteem dat marktpartijen in staat stelt om vraag en duurzaam aanbod nauw op elkaar af te stemmen en af te rekenen op basis van het werkelijk gemeten energiegebruik. Met Allocatie 2.0 werken we aan zo’n flexibel en toekomstbestendig energiesysteem. Daarin worden onder andere verouderde allocatiemethoden (berekeningen, gesaldeerde volumes) vervangen door het gebruik van gemeten volumes per energierichting (invoeding en afname).

Voor Allocatie 2.0 stond 2024 in het teken van de implementatie van de derde tranche. In Tranche 3 zijn enkele reconciliatieprocessen verbeterd en zijn nieuwe reconciliatie- en verrekenprocessen geïmplementeerd. Het gaat onder meer om de allocatiegroepen elektriciteit telemetrie (TMT), elektriciteit slimmemeterallocatie (SMA) en een verrekenproces grootverbruik elektriciteit en gas na afloop van de reconciliatieprocessen. Deze wijzigingen hebben impact gehad op alle marktpartijen in de energiesector: leveranciers, balanceringsverantwoordelijke partijen (BRP’s) en netbeheerders. Zo zijn voor hen bijvoorbeeld nieuwe berichtenstromen via de Markt-Markt-Communicatie Hub (MMC-hub) van TenneT ingericht. Met deze tranche waren de leveranciers als laatste geconnecteerd met de MMC-hub.

In 2024 hebben we ook de laatste tranche van Allocatie 2.0 opgestart. Deze vierde tranche heeft grote impact op de bedrijfsvoering van de leveranciers, omdat de meetketen van kleinverbruikaansluitingen wordt omgedraaid: in plaats van de leveranciers worden de regionale netbeheerders verantwoordelijk voor de meetgegevens bij kleinverbruikaansluitingen met een op afstand uitleesbare meter. Daarnaast zullen we de collectieve Slimme Meter Allocatie (cSMA) implementeren als de laatste verbetering binnen Allocatie 2.0. Met cSMA worden alle kleinverbruikaansluitingen met een op afstand uitleesbare slimme meter met gemeten volumes per kwartier gealloceerd.

“We gaan de laatste fase in met Allocatie 2.0 en werken toe naar ons einddoel: collectieve Slimme Meter Allocatie. Met de nieuwe Energiewet bestaat hier een juridische grondslag voor.” – Mirjam van der Horst, Implementatiemanager BAS

Manfred Bartels, Head of Netherlands Operations SEFE Energy:

“Focussen op de lange termijn”

“Als sector zijn we tijdig begonnen om het oude NEDU te hervormen tot MFF en BAS en te anticiperen op de nieuwe Energiewet. Nu staat er een solide bouwwerk. Maar als lerende organisatie zullen we moeten blijven inspringen op veranderingen in onze omgeving. Dan komt het erop aan om je te verplaatsen in de ander, je niet te verliezen in details en ruimte te houden om out-of-the-box te denken. Dat zagen we bijvoorbeeld toen gesprekken over congestiemanagement vastliepen. We besloten om met een twintigtal mensen fysiek bijeen te komen in Den Haag. Dat pakte goed uit.

Belangrijk is ook om te focussen op de lange termijn. Zelf zet ik graag de bril op van de klant en BV Nederland: hoe organiseren we de processen voor hen zo efficiënt en simpel mogelijk? We hoeven niet altijd alles perfect in te richten voor de 1% die net buiten de algemene regels vallen. Vanwege de deadline van 1 januari 2026 is er een goede focus op de implementatie van de Energiewet. De samenwerking met het ministerie van Klimaat en Groene Groei (KGG) werkt goed. KGG neemt besluiten waar consensus over is of hakt knopen door waar nodig.

Het is fijn om te zien dat het ministerie in 2024 heeft gekozen voor een compacte en toegankelijke energiedataregeling. Aan onze sector de vrijheid en verantwoordelijkheid om daar op basis van het afsprakenstelsel invulling aan te geven. Dit vraagt in 2025 onze volle inzet. We zullen samen met KGG prioriteiten moeten stellen, ook gezien Allocatie 2.0 en Congestiemanagement. We hebben onze handen vol aan wat komen gaat.”

Het energielandschap verandert. Organisatorisch, systemisch en juridisch. Ook MFF is in transitie om antwoord te bieden op de veranderingen om ons heen. Meer dan ooit richten we samen met onze leden het vizier op de lange termijn, zonder de urgente opgaven van vandaag uit het oog te verliezen. Kortom, 2025 wordt een jaar van keuzes, samenwerking en vooruitgang.

Naar een nieuwe Energiewet

We richten ons dit jaar met name op de implementatie van de nieuwe Energiewet en alles wat daarmee samenhangt. Samen met een vertegenwoordiging van de sector overleggen we met het ministerie van Klimaat en Groene Groei over duidelijke ministeriële regelingen en een gezamenlijke roadmap voor een soepele overgang naar de nieuwe regelgeving. Aan de hand van topics bereiden we de markt stap voor stap voor.

Door de Energiewet zullen we ons dit jaar moeten herpositioneren. Onze regelgevende rol verandert in een consulterende rol en dat heeft consequenties voor hoe we opereren. Tegelijkertijd wordt met de Energiewet het mandaat van BAS als gegevensuitwisselingsentiteit bevestigd. Vanwege deze veranderende verhoudingen werken we aan een convenant met BAS om de bestaande werkwijze te bevestigen en te bestendigen richting de toekomst.

Ruimte voor nieuwe stemmen

Daarnaast vinden er wijzigingen plaats in de erkende marktrollen, wat consequenties heeft voor onze deelnemergroepen en stemverhoudingen. De traditionele systeempartijen worden aangevuld met nieuwe partijen, zoals energiecoöperaties. Dat gaat van alle leden iets vergen. Concreet leidt dit tot een verandering van onze statuten en reglementen.

Binnen MFF willen we niet alleen luisteren naar markt en industrie, maar ook naar de stem van de consument. Daar slagen we nog onvoldoende in. Ondanks onze pogingen hebben we traditionele consumentenbelangenorganisaties niet aan ons weten te binden. De Club van Wageningen heeft consumentenparticipatie hoog in het vaandel staan en daarom aangeboden om hierin samen met ons een nieuwe route te verkennen. Zij zal een gesprek faciliteren met overheden om na te gaan hoe we actief aan de slag kunnen met consumentenparticipatie. Uiteraard blijft tegelijkertijd de deur open staan voor de traditionele partijen.

Verder deden we voor het eerst onderzoek naar hoe partijen in de markt samenwerken. Hoe beoordelen ze de samenwerking en welke aandachtspunten signaleren ze in de huidige gegevensuitwisseling? Het is een mooie bron om verder te werken aan een goed op elkaar ingespeeld energiedata-ecosysteem.

Sinds de oprichting vorig jaar zijn we actief aanjager van de energie.data community, het netwerk dat de uitwisseling van data in het energiesysteem wil verbeteren. Samen met deze enthousiaste community zullen we enkele events organiseren. We houden u op de hoogte.

Praat mee, sluit je aan
MFF is in transitie. Met een groeiend aantal leden maken we ons klaar voor de implementatie van de nieuwe Energiewet en alle veranderingen die daarmee en daarna op ons afkomen. Deze beweging slaagt alleen met gezamenlijke inzet. Help, denk en praat met ons mee. Laat je stem niet verloren gaan.

Alexander Formsma, beleidsspecialist, en Robert Bergenhenegouwen, specialist datagedreven processen, Glastuinbouw Nederland:

“Gezamenlijk doel voor ogen houden”

“De glastuinbouwsector produceert ongeveer 10% van de elektriciteit in Nederland”, zegt Formsma. “We spelen daarmee een belangrijke rol in de energiesector, bijvoorbeeld in het flexibiliseren van het elektriciteitsnet. Maar onze rol is nu niet altijd 100% duidelijk. Dit komt omdat er verschillende modellen en profielen worden gebruikt om data van de land- en tuinbouw te ontsluiten. Daarom hebben we baat bij een uniforme uitwisseling van data op nationaal en regionaal niveau. Voor de glastuinbouw is het zeer relevant om aangesloten te zijn bij MFF. Niet alleen om data uniform uit te wisselen. Maar ook om kennis te delen, onze rol toe te lichten, onze belangen te bewaken en met andere marktrollen de energietransitie zo goed mogelijk af te stemmen.

Als nieuwe toetreder is 2024 voor Glastuinbouw Nederland vooral een jaar van verkenning geweest. “Wat opvalt zijn de vele werkgroepen en beslissingsorganen”, zegt Bergenhenegouwen. “In combinatie met vakjargon en afkortingen maakt dit de organisatie moeilijk te doorgronden voor een nieuwkomer. Dankzij flow charts en andere toelichtingen is dit overzicht wel beter geworden. Aan de andere kant is het goed dat er verschillende werkgroepen zijn die elk een deelonderwerp uitwerken. Veel leden hebben onvoldoende tijd en capaciteit om actief deel te nemen aan de werkgroepen. Daardoor vinden de inhoudelijke discussies vaak pas plaats in de ALV. Juist dan is het belangrijk om het gezamenlijke doel centraal te stellen. Door ideeën uit te wisselen en elkaars standpunten beter te begrijpen, ontstaat er meer wederzijds begrip. Dat helpt om gezamenlijk complexe vraagstukken op te lossen.”